In Nederland heeft D66 het thema van het zelfgekozen levenseinde in maart 2017 op de politieke agenda geplaatst. Bedoeling is dat personen van 75 jaar of ouder die de wens hebben voortijdig hun leven te beëindigen dit op een waardige manier kunnen doen bij middel van zelfeuthanasie. De discussie rond het beëindigen van voltooid leven, en de ermee samenhangende ethische en medische problemen is in Nederland al meer dan een halve eeuw oud. Al in 1973 werd de NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde) opgericht. Die telt ondertussen al 160.000 leden.
In 1991 publiceerde de gewezen vicevoorzitter van de Hoge Raad van Justitie, Huib Drion, het pamflet "Het zelfgewilde einde van oudere mensen": "Het lijkt me aan geen twijfel onderhevig dat veel oude mensen er een grote rust in zouden vinden als zij over een middel konden beschikken om op aanvaardbare wijze uit het leven te stappen op het moment dat hen dat – gezien wat hen daarvan nog te verwachten staat – passend voorkomt.
Natuurlijk stelt onze samenleving al vele middelen beschikbaar waarmee mensen een eind aan hun leven kunnen maken: er zijn treinen waarvoor men zich kan werpen, er zijn gebouwen waarvan men zich naar beneden kan laten vallen, er zijn kanalen en rivieren om zich in te verdrinken, er is touw dat men kan kopen en daarbij laat ik het maar. Maar erg aantrekkelijke middelen zijn dat niet: noch voor degeen die ze moet gebruiken, noch voor hun omgeving en voor de samenleving.
Sommige leden van die samenleving kunnen beschikken over aanvaardbaarder middelen: artsen, apothekers. Maar voor de meerderheid van de mensen zijn zulke middelen niet te verkrijgen of het moest misschien zijn door naar een ver land te reizen in de hoop dat het daar, op min of meer slinkse wijze, wel zal lukken."
Hoezeer de politieke beleidvoerders vervreemd zijn geraakt van wat er daadwerkelijk leeft in de samenleving bleek in 2016 uit een rondvraag door de NRC bij de Nederlandse bevolking: liefst 63 procent van de Nederlanders is voorstander van vrij verkrijgbaar medicament om hun leven te beëindigen mocht het verkeerd lopen met hun oude dag. De gedachte dat als zelf-euthanasie wettelijk aanvaard zou zijn tijdens de oude dag draagt bij tot een verhoogde gemoedsrust bij een groot deel van de bevolking. Tegenstand komt uit conservatieve hoek waar er geschermd wordt met het verzinsel dat god het leven aan de mens heeft gegeven en dat het die mens niet toegelaten is het leven vervroegd te beëindigen. Steeds weer dezelfde retoriek van pilarenbijters die ervan overtuigd zijn dat de weerwolf niet bestaat omdat ze er nooit één gezien hebben, maar die weigeren de redenering door te trekken dat god niet bestaat omdat ook hij nimmer gezien werd. Trouwens waar zat hun fameuze god ten tijde van Auschwitz en de uitroeiing van de joden door de nazi's? Al in het naaimandje gekeken?
Ondertussen werd Nederland in 1993 geconfronteerd met het fameuze Chabot-arrest. Dat jaar liet Boudewijn Chabot, psychiater en neuropsycholoog van opleiding een 50-jarige vrouw inslapen, een vrouw die haar beide zonen verloor en leed aan ondraaglijk psychisch lijden. Alvorens haar te laten inslapen had hij wel het advies ingewonnen van vier collega's psychiater (die het onderling oneens waren). Chabot zelf gaf zijn tussenkomst onmiddellijk aan bij Justitie. In eerste aanleg werd hij buiten vervolging gesteld, maar de Hoge Raad vernietigde het vonnis en besloot dat hij wel schuldig was zonder te worden vervolgd.
In Australië is de voormalige arts Philip Nitschke sinds de vroege jaren 1990 dé pleitbezorger van zelfeuthanasie. In de jaren 1990 ontwikkelde hij de zogenaamde "Deliverance Machine" (zie derde foto) die terminale patiënten kunnen gebruiken om vrijwillig uit het leven te stappen. Hoewel de Australische wet het verbood gebruikte hij het toestel, gekoppeld aan een huiscomputer, om vier patiënten, alle vier terminaal ziek, uit hun lijden te verlossen. Vanaf dan begint ligt hij overhoop met de gevestigde medische wereld en begint hij als overtuigd humanist een ware kruistocht voor zelfeuthanasie. In 1997 richt hij de groep "Exit International" op en gaat hij op zoek naar drugsvrije betrouwbare preparaten om pijnloos uit het leven te stappen. Later volgt de "Exit Bag" (synoniem "Suicide Bag"), een zak die met een velcro strip rond het hoofd kan worden bevestigd en die een dodelijke hoeveelheid inerte gassen binnen de bag binnenlaat, waarna de patiënt pijnloos sterft. Sinds 2007 zoekt Nitschke naar eenvoudiger methodes voor vrijwillige levensbeëindiging.
Daarbij is het barbituratenmengsel Nembutal (eigenlijk Pentobarbitural) centraal gaan staan. Nembutal (merknaam) werd in 1930 ontdekt door de Deen John S. Lundy en werd aanvankelijk in de veeartsenijkunde gebruikt voor verdoving van grote dieren. Het werd aanvankelijk verhandeld door de Deense farmaciereus Lundbeck (nu Ackom Pharmaceuticals), maar ondertussen door ettelijke bedrijven. Het is (behalve in Mexico waar het legaal wordt verkocht) op de illegale markt verkrijgbaar in vloeibare en in veste vorm (oplosbaar in een waterige oplossing met 20 procent suiker). Een dodelijke dosis (2 tot 9 gram) wordt op de zwarte markt verkocht tegen woekerprijzen van soms meer dan 500 dollars US, terwijl het vrijwel niets kost (tussen 1,50 en 35 dollar naargelang de concentratie. Allerlei nepfirma's bieden het on line aan hoewel het verboden is. De vraag ernaar is sinds 2007 meer dan verhonderdvoudigd. En juist hier beginnen de problemen. In een te grote dosis leidt het allesbehalve tot een waardig levenseinde omdat het aanleiding geeft tot epileptische aanvallen. Juist dit is een argument voor het ingrijpen door de overheid. Dat kan pas als er een legaal pijnloos werkzaam middel op de markt komt na overheidscontrole. Tegenstanders van zelfeuthanasie dienen zich te realiseren dat zij in feite verantwoordelijk zijn voor de walgelijke miljarden business in Nembutal die zich ondertussen wereldwijd verspreid heeft.
Nog in 2007 publiceert Philip Nitschke samen met Fiona Stewart zijn "Peaceful Pill Handbook" waarin 15 verschillende methoden tot zelfdoding worden geanalyseerd en gerangschikt naar doeltreffendheid. Het boek wordt onmiddellijk verboden in zowel Australië als Nieuw-Zeeland. Het is echter vlot verkrijgbaar in analoge en digitale versie bij Amazon. Het wordt jaarlijks aangevuld en herzien. Aan Nembutal – dat in de Verenigde Staten wordt gebruikt voor de terechtstelling van ter dood veroordeelden – wordt ruime aandacht besteed. Er wordt gewaarschuwd voor de zwendel van Nembutal als on line aangeboden op de zwarte markt. Daar maakt men de koper wijs dat het product tot vijftig jaar houdbaar zou zijn terwijl dat in de meeste gevallen slechts een paar jaar zou zijn.
In Nederland heeft Boudewijn Chabot ondertussen al een paar boeken geschreven over auto-euthanasie. Het best bekende is "Uitweg, een waardig levenseinde in eigen hand" dat hij samen met de journaliste Stella Braam schreef. Op 1 september 2017 heeft de Nederlandse "Coöperatie Laatste Wil" (CLW) in Nieuwsuur op NOS2 laten weten dat zij na meer dan vier jaar zoeken het feilloze middel tot zelfdoding gevonden heeft. In 12 dagen tijd steeg het ledenaantal prompt van 3.300 naar meer dan 11.000. Wat wel een eclatant bewijs is dat er vraag naar is. Hopelijk niet om het direct te gaan toepassen, maar om de gemoedsrust te vinden dat er een pijnloos laatste uitweg bestaat. CLW is een kind van de bouwkundig ingenieur en ITIP psycholoog Jos van Wijk en van de long specialiste Petra de Jong. Zij ontwikkelden een methode waarbij meerderjarige leden (lidmaatschap kost 7,50 euro) na zes maanden lidmaatschap nieuws zullen krijgen wat het feilloos gewaande middel is e waar het verkrijgbaar is. Ze beweren dat het product wetenschappelijk getest is.
Op 13 september 2017 leidt dit op NOS2 ("Nieuwsuur") tot een stekelige controverse met Boudewijn Chabot die de wetenschappelijke onderbouw in twijfel trekt. Voorlopig weigert CLW bekend te maken wat precies het middel tot pijnloze zelfdoding is.
Conclusie: Er is dringend nood aan een betaalbaar en betrouwbaar middel dat vooral ouderen toelaat hun levenseinde zelf onder controle te houden. Om dat middel te verkrijgen moet veel meer nodig zijn dan zes maanden lid te zijn geweest van een zelfhulp organisatie. Mij lijkt een minimumleeftijd van 75 jaar, als voorgesteld door Pia Dijkstra van D66 redelijk. Onverantwoord lijkt het mij dit middel beschikbaar te stellen voor jongeren. Al wie jonger is dan 75 jaar en ondraaglijk of uitzichtloos lijdt kan immers steeds een aanvraag voor euthanasie in te dienen. Wanneer komt hierover in België eens een ernstig debat tot stand?
0 Reacties